Rein Stuurman – Een leven met vogels
Ruud Meijns
Wat moet je nou van zo’n boek zeggen, ‘Rein Stuurman Een leven met vogels’? Het is een hooglied van een vogelliefhebber. Zelf hou ik wel van vogeltjes, in de tuin hangen ze aan netjes, sprokkelen wat op de grond en de meeste herken ik wel. Maar wat ik in dit boek, over het leven en werk van Rein Stuurman zie, gaat mijn kennis ver te boven.
Foto van de omslag
Reinier (Rein) Stuurman werd op 19 december 1900 in Zaandam geboren, net als zijn zus Willemine; een tweeling. Vader Reinier was van 1864 en dreef een sigarenwinkeltje aan de Damstraat, waar het gezin ook woonde. Moeder Helena Orier was van 1864. Reinier en Willemine zouden ongetrouwd en hun hele leven bij elkaar blijven.
Rein volgt lager- en middelbaar onderwijs in Koog aan de Zaan waar het gezin in 1907 naar verhuisd was. Rein tekent al op vroege leeftijd zonder het idee te hebben dat je daar ook een beroep van kunt maken. Schrijver Henk Heijnen schetst een mooi beeld van de culturele omstandigheden waarin Rein in de Zaanstreek opgroeit.
Rond 1916 begint Rein te werken bij stijfselfabriek De Bijenkorf in de Koog waar zijn vader al werkte. Het tekenen en schilderen zijn dan al zo belangrijk dat hij lessen neemt bij Cees Bolding (1897-1979) in Wormerveer en later nog bij Willem Jansen (1892-1964). Verder volgt hij bij de Hendrick de Keyserschool een jaar reclame-tekenen en nog weer later schrijft hij zich in bij de Rijksacademie van Beeldende kunsten in Amsterdam. In 1930 zet hij de stap om zijn baan op te zeggen en zich als professioneel illustrator – reclametekenaar te vestigen aan de Prins Hendrikstraat in Koog aan de Zaan.
Van groot belangrijk is de vriendschap met Nol Binsbergen, vogelliefhebber, fotograaf, tekenaar, schilder. Binsbergen zal later naam maken als natuurfotograaf en filmer. Samen met nog anderen trekken ze erop uit in het Zaanse landschap. Rein Stuurman is toch vooral illustrator. Hij illustreert voor verschillende uitgevers, soms samen met zijn zus Willie die dan de teksten verzorgt. In 1937 verschijnt bij uitgever A.G. Schoonderbeek het vogelboekje ‘Zien is Kennen’ en het wordt een groot succes. In een recensie staat; ‘Wat maken die juweeltjes van illustratiekunst het doorbladeren van ‘Zien is Kennen’ tot een genot’.
In 1941 verhuizen Rein en zus Willemine naar Eemnes en leert daar een ander landschap kennen. “In Zaandam wonen geen uitgevers en we waren een beetje uitgekeken op het landschap. Je kunt er alleen maar voor- of achteruit”, vertelt Rein Stuurman later.
Zijn hele leven blijft Stuurman tekenen, schilderen en illustreren. En als hij het door een falende gezondheid niet meer kan doen zegt hij; ‘Ik mis het erg’. De laatste jaren van zijn leven woont hij in het Rosa Spierhuis waar hij op 12 september 1984 overlijdt.
De Kramsvogel
Nog een woord over de schrijver Henk Heijnen die zeer uitvoerig stilstaat bij de personen en het culturele klimaat rond Stuurman waardoor een mooi tijdsbeeld ontstaat, zeker van de wordingsjaren van het talent van Rein Stuurman. Een prachtig boek, alleen al om die plaatjes, wat kon die man kijken en schilderen.
Foto’s uit: Rein Stuurman, Een leven met vogels. Uitgeverij: Stichting Uitgeverij Noord-Holland. ISBN: 978-90-826435-0-3.