Jan (Johannes Sixtus Gerhardus) Verkade, geboren in 1868 in Zaandam, was de zoon van Ericus Verkade en Eduarda Thalia Koning. Ericus Verkade was de oprichter van Stoom-Brood en Beschuit-fabriek ‘De Ruyter’.Het gezin van Verkade had zeven kinderen waaronder Jan die als schilder bekend werd en Eduard die toneelspeler werd. Jan groeide op in een artistieke omgeving, vader schilderde en in moeder’s familie kwamen enkele bekende schilders voor. Jan zijn broers Ericus, Arnold en Anton kozen voor het bedrijf vader Verkade.

In vroeger tijden had de kerk een grote invloed op het onderwijs. Het was vooral de bedoeling dat het volk de bijbel kon lezen. Aan de onderwijzers, vaak gecombineerd met de taak van voorzanger in de kerk, werden dan ook eis gesteld van kennis van de schrift en een ordentelijke leefwijze. Na het zelfstandig worden van de Republiek namen de overheden het heft in handen. In de steden en dorpen moest een school haar onderwijzers voor goedkeuring voordragen aan de stedelijke overheid.

Gedempte Gracht–hoek Rustenbrug. Gisteren liep ik er nog met mijn vrouw en dochter, maar toen ik probeerde uit te leggen dat op de ene hoek een kruidenier en op de andere hoek ook een kruidenier zat en dat je helemaal tot aan de Hogendijk kon kijken, werd het wat onwerkelijk. Hier is niets meer dat aan het verleden herinnert. Dit is ongeveer dezelfde positie, hoewel helemaal hetzelfde is niet meer mogelijk.

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat het tijdschrift De Stijl werd gelanceerd. De Stijl is een kunstbeweging uit de jaren ’20 van de vorige eeuw. In 1920 moest Cornelis Bruynzeel Sr., vanwege een brand, een nieuwe fabriek laten bouwen en de plaats van vestiging werd Zaandam. De architect die hij voor dit werk koos was Jan Wils, één van de grondleggers van De Stijl. Daarover gaat dit stuk.

Voor een leek is het niet makkelijk om specifieke bouwstijlen uit de periode na de Eerste Wereldoorlog uit elkaar te houden, want er waren er vele. Je had De Amsterdamse School, Het Nieuwe Bouwen, Het Functionalisme, De Nieuwe Zakelijkheid, Internationale Stijl om er maar een paar te noemen. Toch hebben we gezocht naar enkele gebouwen die in de periode gebouwd zijn en wat van de kenmerken hebben. Volgens kenners is er een verwantschap met de Amsterdamse school, maar het gebruik van ornamenten en versieringen past niet bij De Stijl waar men de eenvoud en zuiverheid hoog in het vaandel had staan.

Het fabrieksmerk/vignet/logo van de firma Bruynzeel verbeeldt een Arend, het symbool voor de Rotterdamse molen‘De Arend’ en de stoomtimmerfabriek ‘De Arend’. De laatste opgericht in 1897 door Cornelis Bruynzeel sr. Het symbool van de arend is de firma Bruynzeel altijd blijven voeren. Er zijn een aantal uitvoeringen bekend en hiermee is mooi te zien hoe een logo zich aan de tijd aanpast. De naam Bruynzeel kent twee varianten. In de beginfase was het Bruijnzeel (met ij) en dat is later Bruynzeel geworden.

In de tijd dat de firma Bruynzeel, na de brand in hun stoomtimmerfabriek ‘De Arend’ in Rotterdam, zich in Zaandam vestigden, wordt ook melding gemaakt van een woning aan de Pieter Ghijsenlaan. Deze woning, van architect Jan Wils heeft in het begin van de jaren ’20 van de vorige eeuw, een aantal kunstenaars/vormgevers, de kans gegeven kleurontwerpen en meubels voor de woning te maken. Dit alles in opdracht Cornelis Bruynzeel Sr.

Het ontwerp van de fabriek van Bruynzeel in Zaandam door architect Jan Wils is in hoge mate geïnspireerd op het werk van Frank Lloyd Wright. Vilmos Huszár, één van de voormannen van de Stijl-groep zei dat Lloyd Wright de vader van de Stijl-architectuur was. Zijn gebouw voor de Larkin Soap Company in Buffolo, New York uit 1903, zou mede model hebben gestaan voor de vorm die het kantoorpand in Zaandam uiteindelijk kreeg.

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de kunstbeweging De Stijl voor het eerst van zich liet horen met de uitgave van het tijdschrift De Stijl. Cornelis Bruynzeel Sr. (1875–1956) heeft door zijn belangstelling een rol gespeeld in de kunstwereld in het begin van de 20e eeuw. De Stijl is een Nederlandse kunstbeweging, vernoemd naar het in 1917 in Leiden opgerichte tijdschrift De Stijl. De bekendste leden van De Stijl waren Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Vilmos Huszár, Jan Wils en Gerrit Rietveld.

Tijdens de Tour de France circuleerde er een foto van de afgetrainde benen van een wielrenner. De aderen op zijn benen leken er wel los op te liggen, zo zijn de benen van profrenners. Iemand vertelde dat het een sport is onder sommige beroepsrenners om hun benen zo mooi mogelijk te houden en dat aderen die duidelijk zichtbaar op het been liggen daarbij hoort. Nou heb ikzelf op m’n armen en hand grote aderen, dat is makkelijk bij het bloed afnemen.