Opa Meijns
Ruud Meijns
Ik heb mijn grootvader slecht gekend. De oorzaak is dat ik een nakomertje ben, geboren in 1946. Mijn broers, geboren respectievelijk in 1930 en 1937, hebben mijn opa veel langer meegemaakt. De ‘kwestie’ was al aanwezig toen ik ter wereld kwam en is maar langzaam een beetje naar de achtergrond verdwenen, maar tegen die tijd waren oma en opa Meijns al overleden.
Een trouwjubileum
Deze foto toont een trouwjubileum (40 of 50 jaar) van opa en oma Meijns. Van links naar rechts zien we op de achterste rij ome Jaap Duijf, tante Nel Meijns, tante Rina Berends, Gerard Meijns (pa), Lena Meijns (ma), ome Cas (van Nel) en tante Lena Duijf (van Jaap). Daarvoor staan Gerard Meijns, Jaap Meijns (van Cas en Nel) en Ellie Berends (van Rina en Roel Berends). Daar weer voor staan oma Meijns, (kleine) Roel Berends, opa Meijns en Harry Meijns. Grote Roel is afwezig, was kapitein en waarschijnlijk is dit in de Tweede Wereldoorlog en zat hij op zee.
De ‘kwestie’ gaat over een erfenis, waarom ook niet. Opa Meijns had een sigarenzaak aan de Zuiddijk tussen kapper Leering en banketbakker Landsaat. Achter het dijkhuis lag een grote lap grond met daarop een zaaltje dat werd verhuurd en soms als onderduik werd gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen opa met pensioen wilde gaan heeft hij met z’n oudste zoon Cas een overeenkomst gesloten waarbij hij de winkel en toebehoren aan hem overdroeg in ruil voor gratis huisvesting in de Jasykoffstraat. (Dit alles volgens de overlevering.) De andere kinderen bleven buiten de regeling en dat zette kwaad bloed. Mijn vader ging niet meer naar zijn vader, hoewel ik wel een aantal keren bij ze op bezoek ben geweest. Ik heb dus een eenzijdig beeld van mijn grootvader.
Samen voor het huis in de Jasykoffstraat
Toen ik gevraagd werd het boek Averechts van Erik Schaap te recenseren kwam ik m’n opa weer tegen. Hij had de hoofdpersoon in dat boek enige tijd onderdak verleend in het gebouwtje achter z’n huis. En jawel, daar stond het “bij sigarenwinkelier Meijns”. Daar had hij de laatste twee maanden van de oorlog (’40-’45) doorgebracht.
Door mijn gesnuffel in de Zaanse geschiedenis ben ik toch wat meer te weten gekomen over m’n grootvader. Hij was een actief lid van de S.D.A.P. (Sociaal Democratische Arbeiders Partij) en van de Geheelonthoudersbeweging. De eerste keer dat ik hem plotseling gewaar werd was toen ik in één van de boekjes “Zaandammers…kent u ze nog?” zat te bladeren, zie ik m’n opa op de foto met de plakploeg van de SDAP tijdens de verkiezingen van 1925.
Opa Meijns, rechts achter het bord met hoed
In de loop der tijd heb ik steeds meer gevonden. Hij was van vele verenigingen voorzitter of bestuurder. Hier nog wat foto’s die ik vond. Dit is een foto met het muziekkorps ‘Voorwaarts’ in 1935 op de foto in het Volkspark.
Muziekkorps ‘Voorwaarts’ in 1935, tweede rij 6e van rechts.
Ook vond ik advertenties, zoals deze uit 1939 waarin een ‘Net meisje’ wordt gevraagd.
Advertentie, 1939
Of deze:
Nieuwjaarswensen van opa Meijns
Dat hij muzikaal was blijkt ook weer uit een foto waarop hij, samen met ome Cas met een instrument afgebeeld staat.
Opa Meijns recht vooraan in het midden. Ome Cas op de tweede rij van boven, vierde van rechts.
Aan de bebouwing te zien is het in de Ds Baxstraat. Opa Meijns zit recht vooraan in het midden. Ome Cas op de tweede rij van boven, derde van rechts.
Geheelonthouderszangvereniging De Korenbloem, opa Meijns uiterst rechts vooraan
Geheelonthouderszangvereniging De Korenbloem, opa Meijns uiterst rechts vooraan. Ze staan voor het café, goeie plek. Hij deed ook werk voor de geheelonthouders en vocht, in de krant, een debat uit met partijgenoten en tegenstanders die hem nogal radicaal vonden. Hier het afsluitende stukje van de polemiek die 1930 in de krant Het Volk gevoerd werd naar aanleiding van opa’s opmerkingen aangaande drankgebruik.
[
]
Het Volk, 1930
En op de foto uit 1931 staat hij rechts vooraan als voorzitter van het revuegezelschap ‘Voorwaarts’ voor het station Zaandam. Ze waren op weg naar Amsterdam. Dat geeft toch weer een ander beeld van iemand.
Revuegezelschap ‘Voorwaarts’, 1931, rechts vooraan
Volgens mijn schoonzuster Nel was Gerard, mijn oudste broer, zeer gesteld op opa en oma en ging vaak—met z’n verloofde—bij hem langs. Bij de controverse tussen mijn vader en zijn vader zal de politiek mede een rol hebben gespeeld. De strijd tussen de sociaal democraten en communisten is al een hele oude. Begin twintigste eeuw is die splitsing, vanuit het gezamenlijke begin in de Sociaal Democratische Bond, tot stand gekomen en heeft altijd voort geduurd. Zoals gebruikelijk was ter linkerzijde, heeft men elkaar te vuur en te zwaard bestreden en dat zal in de verhouding tussen vader en zoon niet anders zijn geweest. Zoals altijd bij een ruzie tussen volwassenen zijn de kinderen meestal de dupe. Het is niet anders, maar ik ben toch blij dat ik dit allemaal heb gevonden.