Cees Brinkman
Ruud Meijns
Cees is een geboren Assendelver, op 6 januari 1935 zag hij aan de Zaandammerweg op de boerderij van zijn vader Jaap Brinkman het levenslicht. Maar er zit een donkere rand aan die dag want zijn moeder overleed aan de heersende roodvonk. Voor een vader en weduwnaar van een gezin van 5 kinderen was deze zesde jongen er net één teveel en kleine Cees werd bij een tante in het gezin opgenomen.
De boerderij aan de Zaandammerweg
En zo kwam Cees in het gezin van slager Onrust, uit de Dubbelebuurt in Wormerveer. In het gezin waren al vier kinderen waarvan de jongste al zeventien was. Zoals Cees zelf zegt, is hij de zoon van een boer, geen boerenzoon maar een slagerszoon. Hij heeft daar tot z’n trouwen gewoond. In 1946 werd de slagerij eerst nog verhuurd en daarna verkocht aan slager Raa.
Dubbelebuurt no. 5, slagerij van Willem Onrust
De lagere school volgde hij op School B in de Goudastraat waar ook Ton Neuhaus op zat. Ze werden goede vrienden. Ton is in 2014 overleden en was bekend door zijn werk voor de Zaanse molens. Cees ging na de lagere school naar de Handelsdagschool in Zaandam; de Finse school werd die wel genoemd. Deze houten school stond naast het Molenpad en daar stond een verschrikkelijke oude boerderij. Maar wat bleek, daar woonde een tante van me, die was getrouwd met boer Van Splunteren. En kort geleden hebben ze nog één van de zonen, dus een neef, in Krommenie gesproken. Hoewel de families niet veel bij elkaar over de vloer kwamen, kan Cees zich zijn tante Guurt nog wel herinneren; een grote vrouw met een mooie stem.
De Finse school
Na de Handelsdagschool is hij niet direct gaan werken want hij ging eerst nog in dienst; 21 maanden bij de Luchtmacht in Hilversum. In 1956 kwam hij uit dienst en is gaan werken bij Wessanen als boekhouder op de verkoopafdeling. Hij heeft daar 17 jaar gewerkt en is daarna overgestapt naar woningbouwvereniging ‘De Volkswoning[^1]’. Dat is 25 jaar zijn werkgever geweest. Nog een jubileum gehad met een feestje en een cadeau.
In 1949 stond Cees met vrienden Ton Neuhaus en Piet Gorter in de Typhoon met hun verzameling handtekeningen van sportsterren. Vroeger had je briefkaarten, dubbele briefkaarten, voor een betaald antwoord. Als we een adres hadden dan stuurden we zo’n kaart voor een handtekening. Ook naar het buitenland en we kregen ongeveer de helft terug. Grote namen hadden ze in hun collectie. Stanley Matthews, Faas Wilkes, Piet vd Pol.
De jonge verzamelaars op de redactie van De Typhoon
Op 10 mei 1961 is hij getrouwd met Tiny Voster. Tiny is van 27 september 1937.
Sport
Zijn interesse voor de sport kwam via Jan Onrust, de jongste zoon in de familie Onrust. Die voetbalde bij WFC en ook Cees is lid geworden. Hij heeft zelf gespeeld, wel tot z’n zestigste; op een zeer bescheiden niveau zegt hij zelf. Ook speelde hij in de zaalcompetitie toen die zich ontwikkelde en hij speelde nog met het bedrijfselftal van de woningbouwvereniging. Heel bijzonder was een wedstrijd die hij met z’n neefjes uit Assendelft speelde tegen de ploeg van de Volkswoning.
Het wielrennen vond hij wel een mooie sport, maar zelf doen was niet aan de orde; hij had het te druk en vader Onrust vond het te duur. Hij is nog wel eens met vader Onrust en een neef naar wedstrijden in het Olympisch Stadion geweest. Wat ook meespeelde was dat een volle neef wereldkampioen werd; Jaap Oudkerk (1937) uit Landsmeer. Hij werd wereldkampioen stayeren in 1969 achter gangmaker Bertus de Graaf.
Cees heeft een behoorlijke verzameling foto’s van de Wormerveerse wielrenner Piet Evers. Hij heeft die o.a. via de weduwe van Piet gekregen en nog een keer tentoongesteld bij een expositie over historische foto’s van Wormerveer. De foto’s van Piet Evers waren mijn bijdrage aan de tentoonstelling vertelt Cees.
Fotograaf
Op een bepaald moment is hij voor de krant foto’s gaan maken. Dat kwam zo. Op de drukkerij bij Wessanen werkte Rob van de Dobbelsteen die maakte voetbalverslagen voor de krant De Nieuwe Dag en hij vroeg hem of hij foto’s wilde maken. Fotograferen was al heel lang een hobby, had in allerlei fotoclubs gezeten, dus was er wel bekend mee. In hun toenmalige huis, in de Leliestraat in Wormerveer, had hij een donkere kamer, er was net genoeg ruimte om een vergroter neer te zetten. Dat was een huis dat ze van Wessanen hadden gekregen.
In het huis waar ze nu in wonen woonde vroeger de burgemeester van Krommenie; Provily. Na zijn overlijden ging zijn vrouw naar een verzorgingstehuis. Ze hebben de oude dame opgezocht en dat klikte wel. Omdat hij toen bij de woningbouwvereniging werkte heeft hij dat met een collega zo geregeld dat hij deze woning kon krijgen.
Het maken van de sportfoto’s voor De Nieuwe Dag heeft niet zo lang geduurd en toen is Cees voor de Typhoon gaan fotograferen. Piet Brand was toen de sportredacteur en die gaf hem iedere week een kaartje waarop stond waar hij heen moest. De foto’s moesten eerst ontwikkeld worden, dan afgedrukt en dan op de brommer naar het station gebracht. Daar werden ze met een treinbrief naar de Typhoon in Zaandam gestuurd. Als er een club uit de hogere klassen naar bijv. Doetinchem moest om te spelen, en hij daar foto’s van had gemaakt stuurde hij ze ook op naar de redactie van de plaatselijke krant in Doetinchem. Negen van de tien keer werden ze ook geplaatst.
Toen Cees Groot in 1967 terugkwam uit Amerika waar hij voor de Pittsburgh Phantoms had gespeeld, kwam hij terug bij Zaandijk waar hij weer wilde spelen. Maar de KNVB verbood dat dus ging Cees Brinkman op tijd naar het veld van Zaandijk. In de kleedkamer begon hij al met foto’s te maken en een paar van de wedstrijd. Maar wie hij ook zag, hij zag geen van z’n collega-fotografen, niemand.
Hij had een foto van Groot op de middencirkel met het bord van Zaandijk op de achtergrond. Dus hij heeft toen die foto naar alle landelijke bladen gestuurd en bijna in alle kranten hadden hem geplaatst. Maar ook Voetbal International hadden foto’s van die gelegenheid afgenomen. Dat was een mooi succesje.
Cees Groot op het veld van Zaandijk.
Bij de wereldkampioenschappen baanwielrennen in 1967 in Amsterdam was Cees Brinkman officieel vertegenwoordigd voor de Typhoon. Via Piet Brand had hij een perskaart gekregen. Als herinnering heeft hij nog de officiële speld die je op je jas moest dragen. Bij de beroepsrenners won Tiemen Groen goud op de achtervolging en bij de amateurs won Piet de Wit goud achter de derny en Gert Bongers goud bij de achtervolging. Daar had hij veel foto’s van gemaakt. Van de foto’s van Piet de Wit had hij een album gemaakt dat later nog werd nabesteld door een zwager van Piet de Wit. Alles met de hand natuurlijk, zijn vrouw Tiny heeft daar toen nog een handje bijgestoken.
Het officiële pers-insigne voor het wereldkampioenschap
Het Parool deed in 1988 een oproep aan lezers om hun dierbaarste foto’s in te sturen voor een fotoboek van de eeuw. Er kwamen 70.000 foto’s binnen, men koos er 500 uit en bij die gekozen foto’s zat er ook één van Cees Brinkman. Het was een foto van Ard en Keesie, uit 1966, samen op een tandem tijdens de zesdaagse van Amsterdam.
Vanaf het begin dat hij fotografeerde was hij lid van een club, daar kon je veel leren en op een gegeven moment begon hij met het maken van dia’s. Een fotoclub uit Santpoort maakte fotoverhalen met dia’s; dat noemde ze diaporama’s. Die dia’s projecteerden ze met meer dan 1 projector, zo vloeiden de beelden in elkaar over. Daar kwam soms een muziekje, soms wat tekst bij en Cees heeft zich bij die club aangesloten. Dat was net in de tijd dat hij z’n jubileum en afscheid van de Volkswoning vierde en een cadeau mocht uitkiezen. Dat werden twee projectoren en apparatuur voor het overvloeien van de beelden.
De komst van de computer maakte een einde aan die club, maar hij heeft op zolder nog plek, een projectiekamer, om zijn diaporama’s te bekijken. Hij heeft series van vakanties gemaakt, maar ook van de huttenbouw in ’t dorp en van de Stelling van Amsterdam, de forten, een serie gemaakt. En wat hij vooral nog even wil noemen, bedankt Tiny, is de herbouw van de molen Het Jonge Schaap.
Cees heeft voor de Krommenieër Kroniek, het blad van de Historisch Genootschap Krommenie geschreven. Toen Jan Rem, de bekende 800 meter loper van Lycurgus met schrijven stopte heeft hij het over genomen. Omdat hij al van jongsaf aan gek van sport is werd dat zijn onderwerp; uiteraard over clubs en sportmensen uit Krommenie.
Zijn eerste verhaal was over De Zes Stedenloop waar hij zo’n mooie foto van het kruispunt Zuiderhoofdstraat – Padlaan in Krommenie van had gevonden. Op de foto staat midden op de weg, nog zo’n ANWB-bord, dat was de loop in 1932.
De Zes Stedenloop uit 1932
Zijn interesse werd bijv. ook gewekt door Ed Koeman (1927-2009), de wielrenner, de enige uit het dorp die in de jaren vijftig reed en een grote ronde gewonnen heeft; de Ronde van Noord-West Nederland op 3 mei 1951. Van die verhalen is een boekje gemaakt en het bijzondere is dat er bij elk verhaal drie echte foto’s bij zaten, gemaakt door Cees zelf. Die foto’s werden er met vier plakkertjes ingeplakt door een plakploeg; heel bijzonder.
Hij is op een wat vervelende manier daarmee gestopt want Cees kreeg een herseninfarct en toen hij het weer op wilde pakken was er al een andere fotograaf die het had overgenomen. Persoonlijk vond hij zijn eigen foto’s een stuk beter. Het schrijven lag hem wel, maar de clubs begonnen op te raken en ze gingen allemaal fuseren, maar goed dat is nu ook geschiedenis.
Vogelwacht
Voor Cees Brinkman gaan fotograferen en vogels niet samen. Hij heeft natuurlijk wel vogels gekiekt en hij heeft ook eens in zo’n tentje gezeten, maar dat was toch niets voor hem. Hij was meer bestuurder, penningmeester. Er zaten mensen in de club die veel beter waren in het herkennen van vogels. In 2009 kreeg hij de Roel Staatsprijs uitgereikt voor z’n verdiensten voor de club. Hij heeft 13 jaar lang in de Pers- en Propaganda Commissie gezeten, hield zich bezig met het fotoarchief. En organiseerde de driedaagse Vlielandexcursie met verblijf in het Posthuis. En wat niet vergeten mag worden is dat Cees 15 jaar lang penningmeester van de club was.
Cees Brinkman met de bloemen en het bijbehorende beeldje.
Yad Vashem
Voor de hulp aan Joodse onderduikers werd aan vader Jaap Brinkman en zijn vrouw, met nog twaalf anderen, op 16 maart j.l. door Yad Vashem uit Israël, een onderscheiding uitgereikt. Cees is nog de enige van de familie Brinkman die in leven is, en heeft de onderscheiding in ontvangst genomen.
Op de foto vader Jaap Brinkman met zijn tweede vrouw.
Cees heeft wel een rol gespeeld bij die onderduik. Omdat hij in Wormerveer woonde kon een jongen voor hem doorgaan in de familie, dus waren er twee jongens die Cees Brinkman heette. Vorig maand (maart 2017) hebben deze twee jongens, nu mannen, elkaar voor het eerst ontmoet.
Foto’s: Gemeente Archief Zaanstad, eigen foto’s
Noot: De oudste Zaanse woningcorporatie is de Vereniging tot de bouw van arbeiderswoningen ‘De Volkswoning’ te Krommenie. Deze werd in augustus 1905 opgericht als de Coöperatieve Bouwvereniging ‘Helpt Elkander’. De naam werd nadien ‘Ons Verlangen’ en luidt sinds december 1907 ‘De Volkswoning’.