Boortorens in Zaandam
Ruud Meijns
In het begin van 1948 wordt er op het opgespoten terrein aan de Heijermansstraat, bij de Luiksestraat een boortoren opgebouwd.
De toren is onderdeel van een onderzoek op een vijftal plaatsen in Nederland van de Nederlandse Aardolie Maatschappij naar de mogelijke aanwezigheid van aardolie. Het gaat om proefboringen die de eerder gemaakte seismische onderzoeken moeten complementeren.
Er wordt natuurlijk al druk gespeculeerd over wat dit allemaal zal opleveren. Enkele bewoners van de straten aan de rand van het terrein maken zich al zorgen over de oliestraal die bij een vondst de lucht in zal spuiten, laten ze de krant weten. Ze hebben waarschijnlijk beelden van oude films nog in het geheugen.
Maar voor het zover was ging het nog een keer mis. Bij het naar boven halen van van de boorpijp met ongeveer zeven ton gewicht aan pijpen, brak halverwege het hele zaakje af. De boorkop was verloren en het duurde nog enige dagen voor alles wat bene den in het boorgat lag, met sterke magneten weer naar boven was gehaald.
Het is vooral voor de kinderen uit de buurt een opwindend schouwspel. In grote getale laten ze zich fotograferen op de bouwmaterialen. Zelf sta ik ook nog op de foto op het terrein waar ik door mijn broer en een buurmeisje naartoe ben gesleept. Ik ben dat kleine ventje, mijn broer is die jongen achter me in colbert en stropdas. Op de achtergrond de huizen van de Heijermansstraat. Later nam mijn moeder me ook nog een keer mee en ook daar werd een foto van gemaakt.
Ik was niet de enige die op de foto werd gezet. Hieronder een foto van een jonge Kees Koolman die later bekend werd als verzorger van de Heemtuin en als kunstverzamelaar.
In 1950 zal er nogmaals in de Zaanstreek worden geboord, nu in Oostzaan. Aan de Heul, op de grens tussen Oostzaan en Zaandam wordt een boortoren opgesteld (foto rechts). Ook hier is het doel om tot rond de 3000 meter diep te gaan en naar aanwijzingen voor mogelijke olievelden te zoeken. Uit het feit dat de boortorens na de proefboringen zijn verdwenen en nooit zijn terug gekeerd moeten we afleiden dat er geen olie is gevonden.
Foto’s: Gemeente Archief Zaanstad, eigen foto.